Ruine Kronast

De ruïne van vandaag was nooit een kasteel, maar een toren met een vloeroppervlak van twaalf bij twaalf meter en waarschijnlijk twee verdiepingen. Het bijzondere aan Kronast is dat het ons een heel goed beeld geeft van een permanent huis, zoals gebruikelijk was voor de adel in de middeleeuwen. Het kasteeltje diende waarschijnlijk als zomerresidentie of jachthuis.

In de gaten in de muur tussen de twee verdiepingen zitten nog verkoolde resten van balken van de tussenverdieping. Deze en de roodgekleurde stenen binnenin wijzen op vernietiging door brand. Er zijn twee schietgaten in de noord- en zuidmuur. De west- en zuidmuur hebben elk een 50 cm hoog gotisch raam. Onder het raam in de westmuur zit een groot gat, dat later is uitgebroken. De ingang moet in de oostelijke muur hebben gezeten, die nu ontbreekt.

De eerste gedocumenteerde vermelding van het gebouw was in 1334, toen Friedrich Schrautolf, de arrondissementsrechter van Machland in Freistadt, toestemming kreeg van de vorst om op deze plek een gebouw neer te zetten. Op dat moment behoorde de grond toe aan de abdij St Florian. Hij noemde de toren Chrannest. In 1377 kocht Hans Lasperger het landgoed.

Toen trokken de Hussieten door ons land en plunderden en verwoestten hele streken. Tussen 1425 en 1436 leed ook Neumarkt onder de Hussietenoorlogen. "Nicht hussen!" is een dialectuitdrukking die wordt gebruikt wanneer iemand mensen ophitst. Deze uitdrukking gaat terug op de Boheemse hervormer Jan Hus, die de onfeilbaarheid van de paus niet erkende. Toen Jan Hus in 1415 werd geëxecuteerd, veroorzaakte dit niet alleen in Bohemen een storm van verontwaardiging. De Hussietenbeweging vormde zich en marcheerde door het platteland. Op jacht naar buit vielen de Hussieten ook Neumarkt binnen, het kasteel bij Möstling en het landgoed in Kronast zouden zijn verwoest.

In de loop van de tijd ging de naam Kronest (tegenwoordig Kronast) over op de naburige huizen. In 1443 is er sprake van een kleermaker, in 1455 van een Piberhofer, van Eyschiel en een halve hoeve in Kronest.

In 1455 was Caspar von Alharting eigenaar van Kronast, in 1508 werd het een soeverein leengoed. In 1527 verkocht Veit von Zelking de helft van het "kasteel" aan de Piberhof en in hetzelfde jaar aan gravin Thürheim van kasteel Weinberg.

In 1602 wordt het Eischielgut beym eden Stöckhl vermeld in de parochie van Neumarkt. Hieruit blijkt dat het gebouw al onbewoond was en aan verval was overgeleverd. Waarschijnlijk is het in de tweede helft van de 16e eeuw opnieuw afgebrand en nooit herbouwd.

Volgens: Edelbauer, Gottfried: Rund um Neumarkt. Wandelgeschiedenis in de omgeving van Neumarkt i. M. Samengesteld door Gottfried Edelbauer aan de hand van het Neumarkt lokale geschiedenisboek van Hermann Affenzeller. Met een wandelkaart in de bijlage. 1994.